สารบัญ
- บทนำ
- โรคเบาหวานคืออะไร?
- อาการของโรคเบาหวานมีอะไรบ้าง?
- ใครเป็นกลุ่มเสี่ยงของโรคเบาหวาน?
- โรคเบาหวานมีภาวะแทรกซ้อนอะไรบ้าง?
- วิธีป้องกันโรคเบาหวานมีอะไรบ้าง?
- Q&A
บทนำ
โรคเบาหวานยังคงอยู่ใน 10 อันดับสาเหตุการเสียชีวิตหลักของคนไทย KUBET โดยเฉพาะโรคเบาหวานประเภทที่ 2 KUBETซึ่งส่งผลกระทบต่อสุขภาพอย่างมาก หากต้องการป้องกันโรคเบาหวาน นอกจากการทำความเข้าใจเกี่ยวกับโรคแล้ว การรู้จักกลุ่มเสี่ยง อาการ และวิธีการป้องกันก็เป็นสิ่งสำคัญ ที่นี่เราจะสรุป 5 คำถามที่หมอเฉิน เว่ยหลง จากคลินิกลดน้ำหนัก “คลินิกวันแรก” KUBETได้ให้คำแนะนำไว้ เพื่อช่วยให้คุณดูแลตัวเองได้ดียิ่งขึ้นและหลีกเลี่ยงโรคเบาหวาน
โรคเบาหวานคืออะไร?
โรคเบาหวานเกิดจากการที่ร่างกายไม่สามารถผลิตอินซูลินได้เพียงพอ หรืออินซูลินที่ผลิตออกมาไม่สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ KUBETจนทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้น โดยโรคเบาหวานสามารถแบ่งออกเป็น 3 ประเภทหลัก:
- โรคเบาหวานประเภทที่ 1: มักเกิดในวัยหนุ่มสาว KUBET โดยร่างกายไม่สามารถผลิตอินซูลินได้เลย ผู้ป่วยต้องพึ่งพาอินซูลินจากภายนอกในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
- โรคเบาหวานประเภทที่ 2: เป็นประเภทที่พบมากที่สุด KUBET โดยในระยะแรกอินซูลินจะถูกผลิตขึ้นตามปกติ แต่เมื่อเวลาผ่านไปเนื่องจากพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่ไม่ดีหรือการมีน้ำหนักเกิน อินซูลินจะผลิตน้อยลง
- เบาหวานขณะตั้งครรภ์: เกิดในระหว่างการตั้งครรภ์ และมักหายไปหลังการคลอด
ตามมาตรฐานของกรมอนามัย หากพบว่าในช่วงตรวจสุขภาพมีอาการดังต่อไปนี้เกินกว่าหนึ่งครั้งและได้รับการยืนยันจากการตรวจหลายครั้ง KUBET สามารถวินิจฉัยว่าเป็นโรคเบาหวานได้:
- ระดับน้ำตาลในเลือดเฉลี่ย (HbA1c) ≧6.5%
- น้ำตาลในเลือดหลังอดอาหาร ≧126 มิลลิกรัม/เดซิลิตร
- การทดสอบความทนทานต่อกลูโคส ช่วงเวลาสองชั่วโมงหลังรับประทานกลูโคสสูงเกิน 200 มิลลิกรัม/เดซิลิตร
- อาการของน้ำตาลในเลือดสูง เช่น การกินมาก ดื่มมาก ปัสสาวะมาก และการลดน้ำหนัก โดยมีระดับน้ำตาลในเลือดแบบสุ่ม ≧200 มิลลิกรัม/เดซิลิตร
อาการของโรคเบาหวานมีอะไรบ้าง?
อาการของโรคเบาหวานที่พบได้บ่อยเรียกว่า “3 มาก 1 น้อย” ได้แก่:
- มากกิน มากดื่ม มากปัสสาวะ และน้ำหนักลด อาการเหล่านี้มักเกิดจากระดับน้ำตาลในเลือดที่สูงเกินไป เช่น การกระหายน้ำบ่อยและการต้องไปห้องน้ำบ่อย การลดน้ำหนักโดยไม่ตั้งใจหมายถึงร่างกายกำลัง “เผาผลาญกล้ามเนื้อ” KUBET เพื่อใช้พลังงานทดแทนน้ำตาลที่ขาดหายไป ซึ่งเป็นสัญญาณเตือนสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม
นอกจากนี้ยังมีผู้ป่วยบางรายที่ไม่มีอาการชัดเจน จึงทำให้โรคเบาหวานถูกพบในระหว่างการตรวจสุขภาพ หรือการรักษาโรคอื่นๆ KUBET ดังนั้นการตรวจสุขภาพอย่างสม่ำเสมอจึงมีความสำคัญมาก
ใครเป็นกลุ่มเสี่ยงของโรคเบาหวาน?
หมอเฉิน เว่ยหลง ระบุถึง 3 กลุ่มเสี่ยงหลักของโรคเบาหวานประเภทที่ 2:
- ผู้สูงอายุ: เมื่ออายุเพิ่มขึ้น การผลิตและการทำงานของอินซูลินจะลดลง
- ผู้มีน้ำหนักเกิน: กว่า 7 ใน 10 ของผู้ป่วยเบาหวานมีปัญหาน้ำหนักเกิน ซึ่งไขมันที่สะสมอยู่ในร่างกายจะมีผลต่อประสิทธิภาพของอินซูลิน
- ผู้ที่มีประวัติในครอบครัวเป็นเบาหวาน: หากมีสมาชิกในครอบครัวที่เป็นโรคเบาหวาน ความเสี่ยงของตัวเองก็จะสูงขึ้น
โรคเบาหวานมีภาวะแทรกซ้อนอะไรบ้าง?
หากไม่สามารถควบคุมโรคเบาหวานได้ดี โรคนี้อาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนหลายอย่างที่อาจเป็นอันตรายต่อชีวิต เช่น:
- ปัญหาหลอดเลือด: สามารถนำไปสู่โรคหัวใจและโรคหลอดเลือดสมอง
- ปัญหาประสาท: ระดับน้ำตาลในเลือดที่สูงเป็นเวลานานอาจทำให้ประสาทเสียหาย ทำให้รู้สึกชา ปวด หรือสูญเสียความรู้สึก
- โรคเท้าของเบาหวาน: การไหลเวียนของเลือดไม่ดีอาจทำให้เกิดการบาดเจ็บที่เท้า และในบางกรณีอาจต้องตัดขา ภาวะแทรกซ้อนเหล่านี้อาจมีผลกระทบต่อคุณภาพชีวิต และอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ ดังนั้นการป้องกันและการรักษาแต่เนิ่นๆ KUBET จึงเป็นสิ่งสำคัญ
วิธีป้องกันโรคเบาหวานมีอะไรบ้าง?
การป้องกันโรคเบาหวานสามารถทำได้จากการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในชีวิตประจำวัน โดยหมอเฉิน เว่ยหลง ได้แนะนำไว้ดังนี้:
- การรับประทานอาหารอย่างสมดุล: ควรปฏิบัติตาม “หลักการกินอาหาร 211” ซึ่งประกอบด้วยผัก, ธัญพืช, และโปรตีนในอัตราส่วน 2:1:1 ช่วยเพิ่มการบริโภคโปรตีนและผัก ลดการบริโภคคาร์โบไฮเดรต
- การออกกำลังกาย: การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ เช่น การเดินเร็ว ว่ายน้ำ หรือการวิ่งช้าๆ จะช่วยควบคุมน้ำหนักและปรับปรุงการตอบสนองต่ออินซูลิน
- การตรวจสุขภาพประจำปี: ควรตรวจสุขภาพและตรวจระดับน้ำตาลในเลือดอย่างสม่ำเสมอเพื่อค้นหาปัญหาตั้งแต่เนิ่นๆ และทำการแก้ไขได้ทันท่วงที
Q&A
1. โรคเบาหวานคืออะไร?
- คำตอบ: โรคเบาหวานเกิดจากการที่ร่างกายไม่สามารถผลิตอินซูลินได้เพียงพอ หรืออินซูลินที่ผลิตไม่สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้น มี 3 ประเภทหลัก: เบาหวานประเภทที่ 1, เบาหวานประเภทที่ 2, และเบาหวานขณะตั้งครรภ์
2. อาการของโรคเบาหวานมีอะไรบ้าง?
- คำตอบ: อาการที่พบได้บ่อยของโรคเบาหวานคือ “3 มาก 1 น้อย” ได้แก่ มากกิน มากดื่ม มากปัสสาวะ และน้ำหนักลด การลดน้ำหนักโดยไม่ตั้งใจเป็นสัญญาณสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม นอกจากนี้ยังอาจไม่มีอาการชัดเจนในบางราย
3. ใครเป็นกลุ่มเสี่ยงของโรคเบาหวาน?
- คำตอบ: กลุ่มเสี่ยงหลักของโรคเบาหวานประเภทที่ 2 ได้แก่ ผู้สูงอายุ, ผู้ที่มีน้ำหนักเกิน (มากกว่า 7 ใน 10 ของผู้ป่วยเบาหวานมีน้ำหนักเกิน), และผู้ที่มีประวัติในครอบครัวเป็นเบาหวาน
4. โรคเบาหวานมีภาวะแทรกซ้อนอะไรบ้าง?
- คำตอบ: หากไม่สามารถควบคุมโรคเบาหวานได้ดี อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนเช่น ปัญหาหลอดเลือด (โรคหัวใจและโรคหลอดเลือดสมอง), ปัญหาประสาท (อาจทำให้รู้สึกชา หรือปวด), และโรคเท้าของเบาหวาน (อาจทำให้ต้องตัดขาในกรณีที่รุนแรง)
5. วิธีป้องกันโรคเบาหวานมีอะไรบ้าง?
คำตอบ: การป้องกันโรคเบาหวานสามารถทำได้จากการปรับพฤติกรรมในชีวิตประจำวัน เช่น การรับประทานอาหารสมดุล (ตามหลักการ “211” ผัก:ธัญพืช:โปรตีน), การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ, และการตรวจสุขภาพประจำปีเพื่อเฝ้าระวังระดับน้ำตาลในเลือด
เนื้อหาที่น่าสนใจ:
